دلایل بدگمانی; ۱۸ علت + راههای مقابله با بدگمانی
بدگمانی در لغت به معنای سوءظن، بدخیالی، بداندیشی درباره دیگران است.
سوء ظن و بی اعتمادی فراگیر نسبت به دیگران به گونه ای است که انگیزه های آنهارا بدخواهانه تفسیر می کنند، درحقیقت انسان، رفتار و گفتار دیگران را بد تفسیر می کند، و این تصورات سوء را آگاهانه، با اراده و اختیار می پذیرد، آن خیال را یک واقیعت می پندارد و به مقتضای آن حکم و قضاوت می کند. پیشنهاد می شود مقاله در خصوص نامزد شکاک را مطالعه نمایید .
دلایل بدگمانی
بدگمانی معمولا از اوایل بزرگسالی آغاز می‌شود و درانواع تماس ها و در زمینه های مختلفی وجود دارد. باتوجه به پیچیدگی روان انسان و گسترده بودن این مسئله نمی توان الگوی ثابتی را درنظرگرفت اما باتوجه به تحقیقات انجام شده به الگوهایی برای بدگمانی دست پیدا کردند که فراوانی بیشتری دارند (در بیشتر افراد این الگوها دیده شده اند) که عبارتند از:
- بدگمانی، بدون داشتن یک دلیل قانع کننده و صحیح، مبنی بر اینکه دیگران قصد دارند از او سو استفاده کنند، به او آسیب بزنند یا اورا فریب دهند.
- مشغول تردیدهای غیر موجه درمورد وفاداری یا امانت داری دوستان یا همکاران است
- داشتن ترس بی دلیل مبنی بر اینکه دیگران از اطلاعات، علیه او استفاده ی مضر کنند و تمایلی به اعتماد به دیگران ندارند.
- پیوسته کینه به دوش می کشد (یعنی از توهین، آزارها، بی اعتنایی و..چشم پوشی نمی کنند)
- حملاتی را به شخصیت یا شهرت خود درک می کند که برای دیگران آشکار نیست و سریع واکنش عصبانی یا ضد حمله را نشان می دهد
- سوء ظن های مکرر، بدون توجیه، درمورد وفاداری همسر یا شریک دیگر دارد
- در اظهارات یا وقایع خوش‌خیم، ملایم و لطیف، مفاهیم تحقیرآمیز یا تهدیدآمیز پنهان می بینند.
- دارای شخصیت کنترلگرهستند و مدام دیگران را چک می کنند
دراین مقاله برآنیم درخصوص بدگمانی، علل آن، آثار مخرب آن و همینطور راه های مقابله با آن صحبت کنیم.
آثار مخرب بدگمانی
بدگمانی از مخرب ترین رفتارهایی است که پیامدهای منفی و نامطلوبی بر زندگی فردی و اجتماعی افراد دارد که بسیار جدی است و اگر ادامه پیدا کند در رده اختلالات روانپزشکی و نوعی اختلال شخصیت به حساب می آید و می‌تواند برروی همه جوانب زندگی فرد تأثیر بگذارد ازجمله این پیامدها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱.ناتوانی در اعتماد کردن به دیگران
اعتماد از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین عواملی است که درزندگی فردی و اجتماعی افراد وجود دارد و زمینه‌ساز بسیاری از موفقیت ها، روابط، رفتارها و… می باشد
۲. آسیب زدن و فریب دادن دیگران
چراکه همیشه در فرد ترسی وجود دارد و همینطور نمیتواند اعتماد کند بنابراین عقل حکم می کند از این خطر پیشگیری شود
۳. ذهن مشغولی مداوم درباره مسائل مختلف که هرچه اهمیت بالاتر باشد افکار و روان بیشتر درگیر و بهم ریخته می شود که تأثیر بسیار مخربی بر روی عملکرد فرد دارد
۴. پنهان کاری
این عمل مخصوصا در روابط مهم مثل زندگی زناشویی از مخرب ترین موارد است
۵. به سبب شک وتردید و برداشت های اشتباه و به‌طبع کینه های احتمالی به وجود آمده فرد همیشه غمگین، تحریک پذیر، عصبانی، پرخاشگری، ناامید و دلشکسته است. بهتون پیشنهاد می کنیم مقاله ” پرخاشگری چیست ” و ” کنترل عصبانیت ” را مطالعه کنید.
۶. عدم توانایی در برقراری ارتباطی خوب و سالم با دیگران به ویژه همسر، فرزندان، خانواده، که از مهم ترین و نزدیک ترین افراد به هرشخصی هستند وداشتن ارتباط سالم با آنان از مهم ترین مسائل برای داشتن سلامت روان محسوب می‌شود
۷. تهمت زدن و دل شکستن های مداوم و به طبع آن دورشدن از اطرافیان
۸. درگذر زمان فرد بدگمان به دلیل عذاب‌هایی که میکشد و یا رفتارهای نادرستی که بروز می دهد خواسته یا ناخواسته تنها و تنهاتر می شود
۹. به طبع تنهایی و دیگر مشکلات ممکن است دچار افسردگی و اختلالات مختلف درحوزه روان شود و یا حتی خودکشی کند
۱۰. استرس و اضطراب شدید که بسیار مخرب است و ممکن است باعث بیماری‌های فیزیکی که به اصطلاح روان تنی گفته می شود از قبیل زخم روده یا معده، دردهای عصبی، گرفتگی عضلات، سرطان و بیماری های روانی و…. شود.
۱۱. محدود کردن خود و اطرافیان درحوزه‌های مختلف مثل روابط، تفریح، استفاده از اینترنت، نوع پوشش و… که هرکدام ممکن است سبب ایجاد مشکلات جدیدی شود.
۱۲. احتمال مبتلا شدن به وسواس فکری عملی
و دلایل بسیار دیگری که امکان ذکر همه ی آنان ممکن نیست
دلایل بدگمانی
یکی از علل این اتفاق بیماری هایی درحوزه سلامت روان است مثل اختلالات شخصیتی یا اختلال پارانوئید که درخصوص پارانوئید باید گفت که به طور دقیق نمی توان درباره علت ان حرف زد اما برخی دلایل مشترک و کلی مثل:
- تجارب زندگی مثلا داشتن تجارب یا احساسات گیج کننده یا ناراحت کننده که به راحتی نمی توانید توضیح دهید یا موقعیت های آسیب پذیر که می‌تواند منجر به احساسات منفی شود
- تجربیات منفی دردوران کودکی
- منزوی بودن
- اضطراب زیاد، اعتماد به نفس پایین ( عدم اعتماد به نفس )
- ژنتیک
- بیماری ها جسمی مثل هانتینگتون، پارکینسون، سکته ی مغزی
- زندگی در محیط خارجی مثلا رفتن به خارج از کشور
- و…..
همینطور تجربه اتفاقاتی تلخ مرتبط با این موضوع که ممکن است در کودکی فرد اتفاق افتاده باشد و برروی ناخوداگاه وی تأثیر گذاشته باشد
و یا مشکلاتی در حوزه اخلاقی و تربیتی و شرایط خانواده و…
بنابراین به دلیل پیچیدگی و گستردگی روان انسان نمی شود دلایلی به طور قطع و مشخص برای این موضوع آورد و بستگی به افراد دارد بنابراین از توان ذکر دراین مقاله خارج است چرا که مبحثی است درمانی و باید توسط روانشناس یا روان پزشکی حاذق باتوجه به روش های درمان بدبینی بررسی شود.
راهکارهای مقابله با بدگمانی
باتوجه به مواردی که بالا ذکر شد بهترین روش مراجعه به روانشناس حاذق، رفتاردرمانی و کمک گرفتن از متخصص و درصورت نیاز دارو درمانی است
اما راهکارهایی مثل:
۱. تلاش برای اصلاح خودچراکه افرادی که بدگمان هستند معمولا انعکاس شخصیت خود را به بقیه نسبت می‌دهند بنابراین بهترین عملکرد این است که در ابتدا سعی کنند به جای دیگران ابتدا به خود نگاه کنند و عیب‌های خودشان را اصلاح کنند و سعی کنند هرروز بهترین خودشان باشند و از مقایسه کردن خود با دیگران امتناع کنند
۲. دیگران را مثل خود فرض نکنند و سعی در درک آنها داشته باشند.
۳. سعی کنند درکنار این افکار منفی حتی برای امتحان هم که شده افکار مثبت را نیز درنظر بگیرند و به احتمال آنها نیز فکرکنند و بسنجند ببینند فکر مثبتشان حقیقت داشته یا نه.
۴. سعی کنند هرگاه افکار منفی به ذهنشان ورود می‌کند، سریعا جلوگیری کنند و به موارد دیگری فکر کنند و حواس خودرا پرت کنند
۵. تلاش کنند که به دیگران اعتماد کنند و حتی برای دقایقی بدون نگرانی لذت این اعتماد را بچشند اگر خطایی از آنان سرزد سعی در حرف‌زدن و درک آنها و سپس بخشیدن آنها داشته باشند.
۶. از شتابزدگی، عجله و قضاوت پرهیز کنند.
باخود تمرین کنند که دیگران را قضاوت نکنند یا زود تصمیم نگیرند.
۷. اگر دچار برداشتی از رفتاری شدند آن افکار را با شخص مورد نظر درمیان بگذارند و اجازه ندهند به ناراحتی و کینه تبدیل شود.
۸. دغدغه ها و نگرانی های خودرا با افراد نزدیکشان درمیان بگذارند و از آنان کمک بگیرند.
و درآخر باید گفت که بدگمانی ممکن است مقطعی و با دلایلی منطقی اتفاق بیافتد و معمولا در اکثر افراد این موضوع دیده می شود و اگر منطقی و درست باشد در مواقعی باعث سود برای افراد می شود اما اگر بی دلیل و نادرست و به طور مداوم اتفاق بیافتد بسیار مسئله ای جدی و مخرب است که باید در اسرع وقت از آن جلوگیری شود.
درکنار آن از خانواده هایی که با اینگونه افراد مواجه هستند این انتظار می رود که با آنان بیشتر حرف بزنند و سعی کنند دررفع دغدغه ها و نگرانی های انان تلاش کنند، صبر و حوصله بیشتری به خرج دهند و سعی کنند بیماری آنان را درک کنند و با آنان نجنگند و لجبازی نکنند چراکه اینکار باعث بدتر کردن شرایط می شود و از متخصصان روانشناسی برای رفع هر چه سریعتر این مشکل کمک بگیرند.
مطالب مرتبط
مایندولوژی
۱۴۰۰/۰۱/۳۰
مایندولوژی
۱۴۰۰/۰۱/۱۰