خودکشی اتفاق بسیار تلخی است درحقیقت عملی برای گرفتن زندگی شخصی است و در جوامعه مختلف دیده میشود به‌طوری که تقریباً ۱.۵٪ از کل مرگ و میرها در سراسر جهان ناشی از خودکشی است. یک انسان ممکن است به چه نقطه ای از رنج و عذاب برسد که جرئت خودکشی و قصد پایان دادن زندگی خود را می‌کند، این سوالی است همیشگی در موارد خودکشی که به میزان انسان‌های مختلف دارای جواب‌های مختلف است چراکه روان آدمی بسیار پیچیده و منحصربه فرد است.
در این مقاله به بررسی مهم ترین علل خودکشی، درمان خودکشی، فکر خودکشی، خودکشی در نوجوانان و چطور صحبت کردن با کسی که قصد خودکشی دارد می پردازیم.
هر انسانی با توجه به روان و زندگی منحصربه فردی که دارد با مشکلات مواجه میشود اما باتوجه به تحقیقات انجام شده به چند دلیل مشترک برخوردیم که عبارتند از:
توانایی مقابله و مواجهه درست با مشکلات زندگی یکی از مهارت‌هایی است که نبود آن در این افراد به دلایلی مثل ضعف تربیتی والدین و سیستم آموزش و پرورشی جامعه، حضور افراد و دوستان ناسالم و…. دیده میشود
یادگیری مهارت‌های زندگی، مقابله و سازگاری از سنین کودکی در فرد آغاز میشود و اگر این کار درست صورت نگیرد کودک چه در سن پایین و چه در بزرگسالی در شرایط سخت نمی‌‌تواند عکس العمل مناسب را از خود بروز دهد و تصمیم به خودکشی می‌گیرد.
یکی دیگر از دلایل شایع تنهایی است، این افراد به شدت احساس تنهایی و انزوا میکنند، فکر میکنند که کسی نیست که به آن ها اهمیت دهد و آن ها را دوست داشته باشند.
ممکن است فکر خودکشی به دلیل عدم سلامت روان فرد و یا داشتن سابقه ی ژنتیکی اختلالات روانی، در خانواده و اقوام مثل افسردگی، دوقطبی، پانیک ( وحشتزدگی)، اختللات طیف اوتیسم، اسکیزوفرنی، اختلاات شخصیت و اضطرابی و… در افراد به وجود آید. برای آشنایی بیشتر با مبحث حملات پانیک میتوانید به مقاله ی “حملات پانیک چیست” مراجعه نمایید.
خشم و ناراحتی نقش مهمی در زندگی افراد دارند و اگر عکس العمل مناسبی در هنگام مواجهه با این احساسات انجام نگیرد ممکن است به قدری غیر قابل کنترل و تحمل شوند که باعث شود فرد به فکر راحت کردن خود و خودکشی بی افتد.
ناامیدی از اساسی‌ترین احساسات و دلایل منجر به خودکشی محسوب میشود، فردی که حس کند دیگر هیچ راه و شانسی وجود ندارد و به اخر خط رسیده است، ممکن است فکر خودکشی به سرش بزند.
ارتباط با دوستان و افراد ناسالم، ناباب و داشتن روابط عاشقانه ی نادرست و آسیب زننده باعث آسیب و تغییر نگرش به زندگی میشود و ممکن است تبعات بسیار منفی و خطرناکی از قبیل خودکشی به همراه داشته باشد.
مصرف مواد و قرص های مخدر و توهم زا که باعث عدم کنترل روانی و فیزیکی افراد و همچنین پیامد های منفی ناشی از مصرف مثل از دست دادن جایگاه و منزلت اجتماعی و.. برای افراد می شود از دیگر دلایل خودکشی محسوب می شود.
۸) مشکلات ناشی از استری مثل مشکلات مالی، تحصیلی
کسانی که به طور مادرزاد و یا از حادثه ای دچار نقص عضو شدند، یا از بیماری جسمی شدیدی برخوردارند ممکن است به دلیل اتفاقات روحی مثل ناامیدی، افسردگی و بی هدف و انگیزه بودن برای ادامه زندگی، دست به خودکشی بزنند
همینطور برخی دلایل دیگر مثل شکست های متعدد، از دست دادن رابطه یا فردی مهم، شغل، غرور، احساس بی‌عرضگی و حقارت، سابقه خودکشی در اقوام و خانواده، تجربه های وحشتناک نظیر تجاوز و سوء استفاده های جنسی، می توانند در خودکشی مؤثر باشند.
افرادی که قصد خودکشی دارند به شکل‌های مختلف دیده می‌‌شوند مثلا بعضی با مشکلات حاد روانی هستند و دارو درمانی بسیار مؤثر است، بعضی با مشاوره درمانی و بعضی هم ممکن است تمام شرایط ظاهریشان طبیعی باشد اما قصد خودکشی را داشته باشند بنابراین تشخیص فردی که قصد خودکشی دارد کمی دشوار است اما به محض بروز هرگونه اتفاق پیشنهاد میشود این دست عملکرد ها را انجام دهید:
بسیار توصیه میشود در صورت بروز هرگونه مشکل و اختلال روحی روانی به خصوص افسردگی به یک روانشناس حاذق مراجعه کنید، جدی بگیرید و بدانید هرچه زودتر اقدام کنید بهتر است .
گاهی تغییرات روانی فیزیولوژی و نورولوژیک است و با دارو درمانی درکنار نظارت دائم یک روانشناس روند بهبود بیمار بسیار سریع تر و بهتر پیش می رود، این داروها برای کنترل وضعیت خلقی و مکانیزم های مغزی تجویز می شود.
به این معنا است که اگر فرد در پاسخ احوالپرسی شما جواب مثبت داد به این معنی نیست که واقعا خوب است، گاها این جواب را به این علت می دهند که رغبتی برای مصاحبت و توضیح ندارند بنابراین سعی کنید بدون قضاوت، به آن ها نزدیک شوید و با این توجه مثبت نامشروط مقابله کنید.
همانطورکه قبلا گفته شد، سازگاری نوعی مهارت است که نیاز به آموزش دارد، هر زمان این آموزش صورت بگیرد خالی از لطف نیست بنابراین این افراد بهتر است تحت مشاوره‌ی یک روانشناس حاذق این مهارت را بیاموزند، مهارت هایی از قبیل حل مسئله، چگونگی رفتار در شرایط بحرانی و سخت به فرد کمک میکنند تا به دید بهتری زندگی کنند.
داشتن افرادی سالم با روحیه مثبت و با انرژی که به فرد اهمیت می دهند و به او محبت میکنند در روند بهبود و نگاه فرد به زندگی بسیار مؤثر است.
صحبت هایی که عزیزانتان در خصوص ناامیدی و بی انگیزگی می زنند را جدی بگیرید علل آن را بیابید و سعی در رفع آن ها داشته باشید و اگر نیاز شد از یک مشاور کمک بگیرید
انجام مواردی جهت پیشگیری مثل:
معمولا این افراد احساسات خود را کم و بیش با دیگران درمیان می‌گذارند.بنابراین شما نمی‌توانید احساس کنید که یک فرد در درون خود چه احساسی دارد، پس تشخیص اینکه فردی افکار خودکشی دارد همیشه آسان نیست. با این حال، برخی از علائم هشدار دهنده بیرونی که نشان می‌دهد فرد قصد خودکشی دارد عبارتند از:
سعی کنید با افرادی که حدس می‌‌زنید ممکن است به سمت خودکشی روند بیشتر صحبت کنید و از نگرانی هایتان برایشان بگویید، سوالاتی که فرد را متهم یا مورد قضاوت قرار نمی دهد بپرسید و از گفتن آیا به خودکشی فکر می کنی؟ نترسید در مکالمه خود از موارد زیر مطمئن شوید:
داشتن فکر خودکشی در شرایط سخت پدیده ای معمولی است و لزوما به معنی این نیست که شما واقعا قصد این کاررادارید بلکه به این معنی است که شما قصد در تغییر شرایط موجود دارید بنابراین شرمسار نباشید و سعی کنید با فردی قابل اعتماد احساساتتان را در میان بگذارید و بدانید که تنها نیستید تمام انسان ها در شرایط سخت ممکن است حس ناامیدی و بی فایدگی زندگی را بکنند اما تمام این مشکلات و احساسات گذرا هستند و می توان با کمک گرفتن از افراد مناسب در زمان مناسب مثل یک مشاور حاذق شرایط را تغییر داد.
به دلیل اینکه نوجوانی مصادف با دوران بلوغ و بهم ریختگی اساسی هورمون ها است و معمولا نوجوانان در این زمان فشار روحی روانی، جسمی، تغییرات جدید و شدیدی را تحمل می کنند، خودکشی را راهی برای رهایی از این فشارها تلقی می کنند و نگرانی جدی والدین را رقم می زنند و اغلب والدین در برخورد با نوجوانان خود به مشکل برمی خورند.
خودکشی نوجوانان علل روانی اجتماعی مختلفی می‌تواند داشته باشد در ادامه به بررسی برخی از این دلایل می پردازیم:
عدم اعتماد به نفس و شکست های فردی مثل افت تحصیلی یا داشتن روابط عاطفی نادرست و ناسالم، اختلالات روانی مثل افسردگی، دوقطبی و یا سوء مصرف الکل، مواد و قرص های مخدر و توهم زا از مواردی است که ممکن است دید نوجوان را به زندگی تغییر دهد و خلل شخصیتی در آنان به وجود آورد.
والدین لازم است برای پیشگیری از خودکشی و تغییر شرایط، نسبت به اینگونه علائم شناخت و آگاهی داشته باشند و در صورت مشاهده اقدام مناسب مثل: تغییر شرایط خانه و خانواده، بیشتر اهمیت دادن به خواسته ها و احساسات نوجوان، حرف زدن صمیمانه تر و بیان دغدغه ها و نگرانی ها به صورت متقابل، عمیق کردن روابط عاطفی، مراجعه به روانشناسی حاذق چرا که در مواردی علل افکار خودکشی مربوط به اختلالی روانی است و استفاده از روش های درمانی پیشنهاد شده، محترم شمردن نوجوان و کوچک و بی اساس جلوه ندادن احساسات، دغدغه ها و مشکلات نوجوان، حمایت و پشتیبانی و… انجام دهند.
در این بین کمک گرفتن از مشاور بسیار اهمیت دارد چراکه توانایی مشاور در ریشه‌یابی مشکلات و حل سازگارانه‌ی آنها در نوجوان و اعضای خانواده نقش مهمی در روند بهبود دارد.
بیماری های روانی شایع در ایران یکی از چالش های جدی بهداشتی به شمار میروند…
خیانت در روابط عاطفی یکی از موضوعات پیچیده و حساس است که می‌تواند تأثیرات عمیقی…
ترک اعتیاد یک گام بزرگ در مسیر بهبودی است، اما این فرایند اغلب با چالش‌های…
انتخاب یک فوق‌تخصص زوج‌درمانی حرفه‌ای و باتجربه، می‌تواند نقش کلیدی در بهبود روابط عاطفی و…
ترک اعتیاد یک دستاورد بزرگ است، اما اغلب با چالش‌های روانی مانند افسردگی همراه است.…
اعتماد به نفس یکی از ارکان اساسی موفقیت و رضایت فردی است که تأثیر زیادی…