کمال گرایی در ازدواج | مزایا و معایب کمال گرایی در ازدواج + درمان
شما کمال گرایی را به عنوان یک ویژگی و خصوصیت اخلاقی مثبت می‌شناسید یا منفی؟ آیا فکر می‌کنید کمالگرایی در زندگی شما مفید خواهد بود؟ بسیاری از کارها و خصوصیات اگر بیش از حد باشند مضر خواهند بود. کمال گرایی هم از این دست خصوصیات است اما حد مجاز آن کجاست؟ برای پاسخ دادن به این سوالات این مقاله کمال گرایی در ازدواج را به دقت بخوانید.
کمالگرایی در روانشناسی یک سبک شخصیت گسترده است که با تلاش برای بی عیب و نقص بودن و تعیین استانداردهای بسیار بالا برای عملکرد همراه با تمایل به ارزیابی بیش از حد انتقادی از خود و نگرانی درمورد ارزیابی‌های منفی توسط دیگران مشخص می‌شود.
بهتر است به عنوان یک ویژگی شخصیتی چند بعدی و چند لایه و یا حتی بیماری دو قطبی تصور شود که یک ویژگی شخصیتی مشترک است و ممکن است در همه حوزه‌های زندگی از جمله زندگی جنسی افراد تأثیر بگذارد.
کمالگرایی افراد را به فکر دستیابی به آرمان‌های دست نیافتنی یا اهداف غیرواقعی سوق می‌دهد و ارزش خود را با بهره وری و موفقیت می‌سنجند. تحت فشار قراردادن خود برای دستیابی به اهداف غیر واقعی، فرد را ناامید می‌کند و وقتی نتوانند انتظارات خود را برآورده کنند، انتقادات سختگیرانه نسبت به خود میکنند که ممکن است آنان را دچار مشکلات بسیاری مثل افسردگی، عزت نفس پایین و یا حتی افکار خودکشی و مجموعه‌ای از مشکلات روانی، جسمی، رابطه ای در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان کنند.
داده‌های اخیر نشان می‌دهد که گرایش‌های کمال‌گرایانه درمیان نسل‌های اخیر جوانان درحال افزایش است.
دراین مقاله برآنیم که درمورد کمال گرایی در ازدواج، مزایا و معایب آن، درمان کمال گرایی در ازدواج، نحوه‌ی برخورد با اینگونه افراد و تست کمالگرایی صحبت کنیم.
کمالگرایی جنبه های شخصی و بین فردی دارد. درنتیجه، سه شکل اساسی کمال گرایی عمومی باید ازهم متمایز شوند: خودگرا، دیگری‌گرا و تجویزشده اجتماعی.
کمالگرایی خودمحور یا خودگرا منعکس‌کننده باورهایی است که تلاش برای رسیدن به کمال و کامل‌بودن مهم است. کمال‌گرایان خودمحور از خود انتظار کامل بودن دارند.
کمالگرایی، غیرمستقیم باورهایی را منعکس می‌کند که برای دیگران مهم است که برای کمال و کامل بودن تلاش کنند.
کمال‌گرایان دیگرگرا انتظار دارند که دیگران کمال داشته باشند. درمقابل، کمالگرایی که ازنظر اجتماعی تجویز می‌شود، باورهایی را نشان می‌دهد که تلاش برای کمال و کامل بودن برای دیگران مهم است و معتقدند که دیگران انتظار دارند که آنها کامل باشند.
کمال گرایی در ازدواج
باتوجه به چند بعدی بودن کمالگرایی، این کمالگرایی در ازدواج یا ایده آل گرایی در ازدواج و زندگی زناشویی نیز تاثیر دارد که ما به بخشی از آن می‌پردازیم. همچنین شما می توانید مقاله ای را با عنوان ترس از ازدواج نکردن مطالعه فرمائید که کمک بسیاری به شما می کند.
درحوزه جنسی یک مدل چند بعدی جنسی کمالگرایی ایجاد شده است که چهار شکل را از هم متمایز می کند:
-
خودمحور
کمالگرایی جنسی خودمحور، استانداردها و انتظارات کمال‌گرایانه‌ای را نشان می‌دهد که افراد به عنوان شریک جنسی نسبت به خود اعمال میکنند به عنوان مثال “من اهداف کمالگرایی بسیار بالایی برای خودم به عنوان یک شریک جنسی دارم”
-
شریک مدار
کمالگرایی جنسی شریک‌گرا، کمالگرایی دیگری است که درمورد شریک جنسی فرد اعمال می‌شود و استانداردهای کمالگرایی و انتظاراتی را که افراد از شریک زندگی خود دارند اعمال می‌کند به عنوان مثال: “من از شریک جنسی خود چیزی کمتر از کمال انتظار ندارم”
-
تجویز شده توسط شریک
کمالگرایی جنسی تجویز شده توسط شریک، کمالگرایی تجویزشده اجتماعی است که درمورد شریک جنسی فرد اعمال می‌شود و منعکس‌کننده اعتقادات افراد مبنی بر اینکه شریک زندگی آنها استانداردها و انتظارات کمالگرایی را به آنها تحمیل می‌کند به عنوان مثال:”شریک زندگی من چیزی جز کمال من به عنوان یک شریک جنسی نمی‌طلبد”
-
تجویز اجتماعی
کمالگرایی جنسی که ازنظر اجتماعی تجویز می‌شود، منعکس‌کننده باورهای مردم است که جامعه و مردم به طور کلی معیارها و انتظارات کمال‌گرایانه جنسی را به آنها تحمیل میکنند “اکثر افراد جامعه انتظار دارند که من همیشه یک شریک جنسی کامل باشم”
توجه داشته باشید که دو شکل اخیر، باورهای ذهنی را منعکس میکنند، نه برداشت‌های واقعی از انتظارات واقعی دیگران. افراد دارای کمالگرایی جنسی تجویزشده توسط همسران و تجویزشده از سوی اجتماع معتقدند که دیگران (یعنی همسرشان، جامعه) انتظار دارند که آنها یک شریک جنسی کامل باشند.
مزایا و معایب کمال گرایی
انسانها به‌طور ذاتی به دنبال کمال می‌روند و تمایل به کامل بودن را دارند، این مسئله به خودی خود اگر درحد تعادل و با منطق پیش برود، برای انتظارات درست و منطقی تلاش کند، نه‌تنها بد نیست بلکه سبب پیشرفت نیز می‌شود بنابراین کمال گرایی لزوما به‌عنوان یک فاکتور منفی شناخته نشده بلکه ممکن است سبب عملکرد مثبت و مفیدی نیز شود.
درحقیقت زمانی کمالگرایی خطر محسوب می‌شود که به‌صورت ناهنجار دربیاید، دچار ابعاد ناسالم و مضر شود، از حدتعادل خارج شود و فرد برای معیارهای بسیار افراطی و غیر واقعگرایانه تلاش کند و خودش را به‌شدت مورد ارزیابی قراردهد.
درادامه به بررسی برخی از مزایا و معایب این موضوع می‌پردازیم:
معایب
- رسیدن حتمی به حد کمال درهرکاری، نیاز شدید به موفقیت و درصورت عدم این اتفاق دچار اضطراب، انزوا، بیارزشی، ناامیدی، احساس گناه و…. میشوند
- به طبع شکست‌های احتمالی دچار کمبود اعتماد به‌نفس میشوند چرا که همیشه از خود توقع بهترین‌هارا دارند و این ممکن نیست بنابراین بعد از تجربه چند شکست ممکن است دچار کمبود اعتمادبه نفس و ناامیدی از خود شوند.
- در موارد شدید کمالگرایی فرد ممکن است دچا بیماری هایی در حوزه سلامت روان مثل: وسواس، افسردگی، بی‌اشتهایی عصبی، اختلالات شخصیت، اضطراب اجتماعی وبه طبع استرس زیادی که متحمل میشوند دچار بیماری‌های روان‌تنی شود و یا حتی به خودکشی فکر کند
- داشتن انتظارات زیاد از خود و دیگران و داشتن نگرانی و مشغول بودن بیش از حد ذهن از جهت برآمدن از پس توقعات و آمال‌های بیجا، مسئولیت‌های سنگین و غیرمنطقی سبب گرفته‌شدن انرزی آنان و به طبع تأثیر منفی برروی عملکرد آنان درطول روز، حوصله و برخورد انان می‌گذارد و عرصه زندگی را برآنان تنگ می‌کند.
- این مسئله در والدین نیز ممکن است سبب بروز رفتارها و انتظاراتی غیرمنطقی و به‌طبع آن تحت فشار قراردادن فرزند و مشکلات به‌وجودآمده بعدش شود.
- والدین کمال‌گرا به سبب جاه‌طلبی شدید، رقابت بیش از حد، بیش از حد جدی بودن درمقابل خطاها و به‌کارگرفتن تمام توان جهت تربیت یک فرزند کامل و سخت‌گیری های شدید به فرزند خود آسیب بزنند همانطور که می دانیم فرزند پروری صحیح برای آینده فرزند بسیار مهم است.
- افرادکمال‌گرا ممکن است به‌سبب افکار کامل خود دچار خودخواهی شوند و علایق و سلایق دیگران را نادیده بگیرند و خواسته‌های خود را تحمیل کنند
- همیشه دچار ترسی از شکست، کامل نبودن و نارضایتی دیگران هستند و دربعضی موارد ممکن است بخاطر پیروزی دست به‌هرکاری بزنند.
- تمام این افکار باعث میشوند که فرد کمال‌گرا هنگام انجام کار لذتی نبرد و همش نگران و مضطرب از شکست یا کامل نبودن باشد.
- کمالگرایی یا ایده‌ال‌گرایی در ازدواج نیز مشکل‌ساز است چراکه به‌طور مثال یک شوهر کمال گرا ممکن است به دلیل انتظارات کمال‌گرایانه خود و تحمیل آنان، همسر خودرا تحت فشار بگذارد و باعث کاهش عزت نفس جنسی و افزایش اضطراب جنسی و مشکل در عملکرد جنسی شود و همچنین به‌دلیل سخت‌گیری و ایرادگیری همسر مبنی بر اینکه همه چیز کامل و بی عیب و نقص باشد به‌طبع آن بحث بیشتری اتفاق بیافتد و همینطور عمل اعتماد کردن نیز در فرد کمال‌گرا دیرتر از بقیه افراد اتفاق بیافتد
- ممکن است خودرا برتر از بقیه ببیند و از بالا به دیگران نگاه کند چراکه سعی دارد همانند تصور آرمانی خود باشد و خود را اینگونه میبیند و این تصورات ارمانی درحقیقت انتظارات اورا از هرچیزی بالاتر میبرد
- برای تأیید خود نیاز به احترام و تأیید دیگران دارند و تحسین آنها از دیگران بیشتر مبنی بر احساسات خودشان است.
- برروی آشکار شدن عیب و نقص‌هایشان بسیار حساس هستند و از اشکار آنان پرهیز میکنند.
- ناتوان در درخواست کمک کردن حتی از نزدیکان
درکنار این موارد اگر افراد کمالگرایی سالم را پیش بگیرند مزایایی ازقبیل:
دراین نوع کمالگرایی، اهداف منطقی اجازه‌ی لذت از تلاش را می‌دهد
- این افراد از انجام کارهای حتی سخت و طاقت‌فرسا نیز لذت می‌برند چون خوشحال‌اند برای پیشرفت خود تلاش میکنند و مفید بودن
- همیشه سعی میکنند کارهارا به بهترین نحو انجام دهند و اگر شکست بخورند ناراحت نیستند چون می‌دانند تمام تلاش خودرا کردند و مثل همیشه بهترین خودشان بودند
- خودشان را بقیه مقایسه نمی‌کنند
- مفید بودن برای آنان از مهم‌ترین فاکتورها است و این موضوع سبب پیشرفت می‌شود.
- در این نوع کمالگرایی افراد می‌توانند سطوح کمالگرایی خود را به‌سبب منطق تنظیم کنند بنابراین رابطه مستقیمی با پیشرفت در سطوح بالا و عواطف مثبت و آرامش روان دارند
- به طبع روحیات ذکر شده معمولا از آرامش روان و خودرضایتی برخوردارند.
درمان کمال گرایی
کمال‌گرایان به‌سبب افکار ایده‌الیستی درباره خود معمولا این موضوع را انکار میکنند و کمالگرایی بیماران بر پیوند بیماران با درمانگران و درک ویژگی‌های درمانگران (همدلی، همخوانی و توجه) در اوایل درمان و درگیرشدن در درمان تأثیر منفی می‌گذارد.
بنابراین رعایت نکاتی ازقبیل:
- برداشت مثبت‌تر درمانگران در اوایل درمان منجر به کاهش بیشتر علائم در بیماران با کمالگرایی متوسط می شود.
- درگیری بیشتر بیمار در اوایل درمان به کاهش بیشتر کمال گرایی مربوط می شود ، اما برای کاهش بیشتر علائم همراه ممکن است ارتباط قوی با درمانگر لازم باشد.
- اهمیت تمرکز بر عملکرد اجتماعی برای بیماران با کمال گرایی بالا (چه در جلسه و چه در خارج از جلسه) توسط درمانگر می‌تواند در درمان این افراد مؤثر باشد.
درادامه به بررسی چند مورد جهت درمان می‌پردازیم
- تشخیص کمالگرایی
البته برای تشخیص درست این موضوع بهتر است که به متخصص که روانشناسی حاذق است مراجعه کنید اما ویژگی های ذکر شده شما را در تشخیص این موضوع یاری می‌کند چنانچه این ویژگی‌هارا در خود یافتید و با یک روانشناس مشورت کردید و او نیز تأیید کرد سعی کنید از انکار امتناع کنید و آن را بپذیرید چراکه انکار نه‌تنها فایده‌ای ندارد بلکه شمارا از بهبود و آرامش دور می‌کند، کار را برایتان سخت‌تر می‌کند و روند بهبود را طولانی‌تر می‌کند بنابراین سعی کنید منطقی عمل کنید و هرچه سریعتر به فکر درمان باشید
- انتقادپذیر بودن را یادبگیرید
بپذیرید که هرکسی ایرادهایی دارد و هیچکس نمی‌تواند کامل باشد. سعی کنید با دریافت و شناخت ایرادهای خود از طرق مختلف که یکیش توصیه‌های مناسب دیگران است درجهت رفع آنان بدون استرس و عجله بپردازید و به عقیده خودتان بهترین باشید.
- اهداف منطقی و واقعگرایانه داشته باشید
- ضرورت و اولویت مسائل را در سطوح مختلف قراردهید
برای مسائل معیار ضروری و نه‌چندان ضروری قراربدهید که اینگونه هم از استرس خود کم کردید و هم به مرور زمان متوجه این می‌شوید که خیلی از مسائل که شما به عنوان بایدی بهش نگاه می‌کردید چندان هم اهمیت خاصی ندارد.
- بپذیرید که همیشه همه‌چیز نمی‌تواند کامل باشد و خود این مسئله تنوع را به‌وجود می‌آورد و گاها باعث زیبایی می‌شود بنابراین سطح استاندارهایتان را به سبب منطق برروی چیزهای مختلف تنظیم کنید
- همیشه احتمال وجود مشکل و خطا را بدهید
- چیزهای جدیدرا امتحان کنید
اگر همیشه همه‌چیز بی‌نقص باشد و تغییری به‌وجود نیاید، چیز جدیدی خلق نمی‌شود و تنوع ازبین می‌رود و گاها خطاها باعث بروز تغییراتی میشوند که ممکن است اون مطلب را حتی جالب‌تر، زیباتر و قابل تأمل‌تر کند و به‌طبع آن مسبب آموزشی درجهت پیشرفت باشند.
- شکست را محترم بشمارید چراکه تجربه، درس و راه زندگی را می‌آموزد.
از شکست نترسید و یادبگیرید که از نقاط ضعف خود درجهت تقویت خود استفاده کنید درحقیقت از شکست درس بگیرید و خود را قوی‌تر کنید.
- از هرچیزی که سبب تقویت کمالگرایی شماست فاصله بگیرید.
دنیای اطراف ما استاندارهای بالایی دارد اهمیت دادن به این استانداردها که هرروز تغییر می‌کند و تمومی هم ندارد مثل غرق شدن در مرداب است چراکه سبب نارضایتی از خود، احساس عدم خوشبختی و درنهایت نا امیدی و افسردگی در انسان می‌شود.
- بپذیرید که همیشه یه کسی یا چیزی بهتر و کامل‌تر ازما وجود دارد.
- از قضاوت زودهنگام و عجله در تصمیم‌گیری پرهیز کنید و برای رشد صبر به خرج دهید بدانید که موفقیت یک شبه اتفاق نمی‌افتد.
- به‌جای توجه، اهمیت و تأکید بیجا بر جزئیات و بی‌نقص بودن آنها‌ها به نتیجه نهایی اهمیت دهید.
- دست از نگرانی درباره‌ی اتفاقات و مواردی که اختیارشان را ندارید بردارید.
انسانها به دلیل روحیه نامحدود طلبی که دارند درهرشرایطی باشند باز از جایگاه و موقعیت خودراضی نیستند و به‌دنبال هدف جدیدی می‌روند و مسیر زندگی خودرا تبدیل به یک نقطه‌ای به نام هدف و راه رسیدن به آن میکنند وموفقیت، خوشبختی درحقیقت همه‌چیز را مختص و محدود به آن نقطه تمام نشدنی و متنوع می‌بینند و از اینکه همش نگران و به فکر جایی که می‌خواهند باشند هستند که یادشان می‌رود از چیزهایی که دارند، از حال و جایی که هستند، از اون مسیر لذت ببرند، روزی می‌رسد که می‌ایستند و به عقب نگاه میکنند و درمیابند که کل زندگیشان را فقط به دنبال اهداف سیر نکننده می‌دویدند و دریغ از لذت.
- رابطه‌ی صمیمانه با نزدیکان خود برقرارکنید و سعی کنید دغدغه‌های خود را با آنان در میان بگذارید وکمک بخواهید.
- بهتر است به یک مشاور حاذق درجهت مشورت و درمان مراجعه کنید.
یکی از عوامل مخالفت خانواده با ازدواج، ممکن است ازدواج مجدد باشد، در این زمینه شما می توانید مقاله ” ازدواج بعد از طلاق ” را مطالعه فرمایید.
نحوه برخورد با افراد کمال گرا
شناخت ویزگی افراد کمال‌گرا و رفتارهایی از قبیل:
- کنترلکردن اضطراب فرد با گفتن حرفهای امیدبخش
- برقراری رابطهای نزدیک و صمیمانه و وقتگذاشن برای یکدیگر
- از شبیه او شدن جلوگیری کنید، بر استاندارها و باورهای خود پایبند باشید و حدو مرز تأیین کنید
- درمقابل آنها با صبر و تحمل رفتار کنید و از تندی، لجبازی و بحث های پی درپی امتناع کنید
- سعی کنید با محبت با او رفتارکنید
- اعتماد خود را نسبت به او، شخصیتش، توانایی‌هایش و استعدادهایش ثابت کنید
- تکیه‌گاه امنی باشید
- اگر ازآن‌ها انتقاد می‌کنید بلافاصله علاوه بر انتقاد نکات مثبت آنان را نیز درکنارش بگویید
- افراد کمال‌گرا برای هرکاری مناسب نیستند بنابراین از آنها کاری را که مطابق با توانایی‌ها و ویژگی‌هایشان هست بخواهید
- آگاهی فردی خودرا افزایش دهید
- مواظب رفتارها و نظراتی که درباره‌ی آنان می‌دهید باشید
- رفتارهایشان را برایشان تشریح کنید تا خودآگاهی پیداکنند
- سعی کنید درفهماندن این موضوع که رفتارهایشان ممکن است مانع از پیشرفتشان شود و چه‌عواقبی درانتظارشان است آنان را یاری کنید
- برای تغییر انان اصرار نکنید تازمانی که خودشان نخواهند اتفاقی نمی‌افتد
- آنان را درمشاغل پیچیده با مدیریت گسترده افراد قرارندهید
- درصورت عدم موفقیت شغلی اورا به سمت کاربهتری که مطابق با توانایی های اوست سوق دهید ودرصورت توان فرصت شغلی بهتری ایجاد کنید
در ازدواج، تربیت فرزند و هرنوع ارتباطی با افراد کمال‌گرا مؤثر است.
تست کمال گرایی
در تست کمالگرایی افراد ازنظر شدت درجات مختلف کمالگرایی به گروه‌های زیر تقسیم میشوند
- عدم کمالگرایی
- کمالگرایی مطلوب
- کمال‌گرا
- کمالگرایی شدید
- وسواس درکمال‌گرایی
این اطلاعات نمی‌تواند به‌طور دقیق کمالگرایی شمارا مشخص کند و نسبی است بنابراین بهتر است به روانشناس مراجعه کنید تا کاملا مطمئن شوید که درچه سطحی قرار دارید.
مایندولوژی
۱۴۰۳/۱۰/۲۳