در سن نوجوانی افراد وارد مرحله ی استقلال طلبی و تشکیل هویت می شوند و باید یک شخصیت مستقل با نظرات، ارزش ها و احساسات در زمینه های مختلف برای خود ایجاد کنند و کم کم شروع به ورود به دنیای بزرگسالی کنند. در این سن نوجوان گاهی می ترسد، گاهی غمگین می شود، گاهی به شدت احساس شرم و گناه می کند و گاهی نیز دچار پرخاشگری می شود. ما به صورت عمیق در مورد پرسش “چرا نوجوانان پرخاشگری می کنند؟” صحبت خواهیم کرد.
در این مقاله برآنیم درمورد پرخاشگری نوجوانان، دلایل راه های مقابله و درمان آن صحبت کنیم. البته ناگفته نماند که در بخش‌هایی در مورد علت پرخاشگری جوانان نیز صحبت کرده‌ایم. و در مقاله ای دیگر به صحبت در مورد “دلیل پرخاشگری کودکان ” پرداخته ایم.
پرخاشگری چیست؟ پرخاشگری از دید روانشناسان رفتاری است که به دیگران آسیب می رساند و یا بالقوه می تواند آسیب برساند. انواع پرخاشگری به صورت بدنی، لفظی ،پرخاشگری فرزند اول به فرزند دوم و یا تجاوز به حقوق دیگران است. پرخاشگری، نشان دهنده ی شورشی درون فرد و حاکی از وجود احساساتی است که فرد نمی تواند آن را بازگو کند و از بازگو کردن آن وحشت دارد پس بنابراین برای رفع و جبران آن ناگذیراست تلافی آن را سر دیگران درمی آورد.
این احساسات در دوران حساس نوجوانی ممکن است با شدت بیشتری بروز کند. دوران نوجوانی، سن بحران و دوران جدایی از خانواده و گرایش نوجوان به پیوستن به گروه همسالان می باشد. اگر دوست یا افرادی که نوجوان در بیرون از خانه با آن در تعامل است، افرادی پرخاشگر و زورگو باشند، احتمال اینکه نوجوان پرخاشگر شود بسیار افزایش می یابد. نوجوان برای اینکه در گروه همسالان خود پذیرفته شود، مجبور است ارزش ها و قوانین آنها را بپذیرد و مشابه آنها رفتار کند.
همراه با رشد نوجوان و ترشح هورمون های جنسی در بدن آنها تغییرات زیادی در خلق و خوی آنها ایجاد می شود که آنها کم حوصله تر و حساس تر شده و دیگر مثل گذشته به صحبت های والدین توجهی نمی کنند و با کوچک ترین حرف مخالفی از کوره به در می شوند و از خود رفتار پرخاشگرانه بروز می دهند. تاثیر هورمون ها در این دوره در زندگی چشمگیر است که در کنار عوامل دیگر کمک به پرخاشگری بیشتری می کند.
پرخاشگری در دوران نوجوانی می تواند علت های مختلفی داشته باشد که ریشه در تربیت و رفتار هایی که در دوران کودکی با فرد صورت گرفته دارد، مهم ترین عواملی که می تواند سبب شود که نوجوان دچار پرخاشگری شود موارد زیر است:
۱) مطالعات نشان می دهد که افزایش تستوسترون (هورمون پرخاشگری) باعث افزایش عصبانیت در نوجوانان می شود. کاهش قندخون نیز یکی از عوامل بیولوژیکی در پرخاشگری است.
2) نوجوانی که در معرض آسیب های جسمی یا تعرض های جنسی قرار گرفته باشد.
3) نوجوانی که در خانه رفتار های پرخاشگرانه ببیند و از کودکی این رفتار پرخاشگرانه همراه با او بوده باشد.
4) توهین و آسیب های کلامی در خانه، تنبیه فیزیککی از سنین کم.
5) نادیده گرفتن حس مالکیت و استقلال نوجوان در خانواده.
6) تحت فشار گذاشتن نوجوان برای کارهایی که تمایل به انجام آن ندارد.
7) افسردگی در نوجوانان و احساس گناه از رایج ترین تغییرات خلقی در نوجوان است نوجوانان در اثر این مشکلات پرخاشگر می شوند.
8) فقرو تحصیلات و تربیت در محیط خانواده از دیگر عوامل پرخاشگری در نوجوانان است.
9) مقایسه ی مداوم نوجوانان با بچه های فامیل، دوستان و هم سن و سال هایشان باعث سرخوردگی و خشم آنها می شود.
10) تماشای برنامه های خشونت آمیز،فیلم ها و بازی های کامپیوتری نیز نقش به سزایی در پرخاشگری نوجوانان دارد.
ذر مقاله ای دیگر به صحبت در مورد ” علت پرخاشگری ناگهانی ” و ” رفتارهای پرخطر نوجوانان چیست ” پرداختیم.
پرخاشگری در نوجوانان درواقع تجربه ای است که بیشتر والدین با آن مواجه می شوند. اغلب این نوع پرخاشگری نگرانی های زیادی برای والدین به دنبال دارد. درواقع نوجوانان در آستانه ی بلوغ پرخاشگر شده و ممکن است دیگر مانند دوران کودکی حرف گوش کن نباشند و با گوشه گیری، ناسازگاری ها و بعضی رفتار های عجیب و غریبشان موجب نگرانی والدین می شوند و حتی برقراری ارتباط کلامی ساده هم بین والدین و نوجوان به سختی انجام می شود.
یک نوجوان پرخاشگرمشکلات رفتاری، هیجانی و یادگیری بیشتری از یک نوجوان عادی ازخود نشان می دهد، او ممکن است به طور مکرر رفتار هایی پرخطر مثل پرخاشگری، فراراز مدرسه، سوء مصرف مواد یا الکل، روابط جنسی، آسیب زدن به خود و دیگران، دزدی و یا رفتار های بزهکارانه را از خود بروز دهد. از آنجایی که این دوران از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و میتواند زمینه ساز علت پرخاشگری در جوانان نیز شود. والدین باید بدانند که چه رفتار هایی باید با نوجوانان داشته باشند که باعث تشدید پرخاشگری در آنها نشود و تا می توانند به نوجوان کمک کنند که این دوران را به سلامت سپری کند.
در اولین قدم توصیه می شود که به دنبال علت خشم فرزند خود باشد. همانطور که در این مقاله توضیح دادیم علت های زیادی همچون افسردگی، اضطراب، مشکل در مدرسه، خانه و… باشد. با پیدا کردن و حل اینگونه مشکلات پرخاشگری نوجوان نیز کاهش می یابد.
فراموش نکنید که فرزند شما دیگر کودک نیست و از غرور و قدرت برخوردار است. درگیری فیزیکی و عصبانیت شما پرخاشگری نوجوان را تشدید می کند.
نقاط مشترک بین خود و فرزندتان را کشف کنید و برای لذت بردن از این وقت مشترک وقت بگذارید. زمان بیشتری را برای نوجوان خود بگذارید، تحقیقات نشان می دهد وقت گذراندن با نوجوان از خشم و سرکوبی آنها کم می کند.
دقت کنید که در هنگام دعوا و مشاجره نوجوان خود را تهدید نکنید مثلا در حین دعوا به او نگویید اگر دعوا را تمام نکنی حق بیرون رفتن نداری، این رفتار نه تنها مشاجره را تمام نمی کند بلکه باعث می شود او عصبانی تر نیز شود.
به نوجوان خود بگویید که خشم یک واکنش طبیعی است اما پرخاشگری یک رفتار تهاجمی می باشد که می تواند برای او و دیگران آسیب زا باشد، به او یاد دهید که هر فردی هنگام خشمگین شدن می تواند رفتار هایش را مدیریت کند.
شما به عنوان والد باید در این دوران با احترام با او رفتار کنید و به القا نمایید که برای حریم خصوصی او احترام قائل هستید. در این صورت نوجوان می تواند این دوره را با سلامت روانی و اعتماد به نفس بیشتر پشت سر بگذارد.
در مواقعی که فرزندتان رفتار پرتنش و خشمگین از خود بروز می دهد با یک رفتار محبت آمیز و آرامش می توانید احساسات خود را به او منتقل کنید.
به جای مقایسه فرزندتان با دیگران به استعداد های آنها و علایقشان توجه کرده و احترام بگذارید با این کار اعتماد به نفس فرزندتان رشد کرده و تقویت آنها در مسیری که دوست دارند باعث شکوفایی شان می شود و در نتیجه استرس کمتری را تجربه می کنند.
گفتن شاید حق با تو بود و آرام کردن نوجوان می تواند راهکار مناسبی برای کاهش پرخاشگری نوجوان باشد، به طور کلی تک بعدی و مطلق زده نباشید، رفتاری را که در شرایط قبلی از آن نتیجه نگرفته اید تکرار نکنید.
مراجعه به مشاور و افراد متخصص کمک زیادی به شما و نوجوانتان در کاهش پرخاشگری و یادگیری راه های مقابله با پرخاشگری آنها می کند. درصورتی که شدت پرخاشگری نوجوانتان به حدی زیاد است که منجر به آسیب رساندن به خود و دیگران می شود و یا در صورت همراهی با علائم و نشانه های دیگر جهت بررسی و تشخیص اختلالات روانپزشکی به متخصص عصاب و روان مراجعه نمایید.
متخصصان طب سنتی ایرانی مصرف زرشک را به علت وجود ویتامین ب که می تواند عوارض عصبی و حتی پرخاشگری را از بین ببرد توصیه می کنند. عناب نیز یک میوه ی آرامبخش و ضد بداخلاقی است که به توصیه ی متخصصات طب سنتی می توان آن را یه صورت شربت و یا دم کرده برای کاهش پرخاشگری استفاده کرد.
استحمام با نمک اسپوم نیز سه بار در هفته برای کاهش پرخاشگری در نوجوانان توصیه می شود.
تنظیم ساعت خواب، بیدار نماندن تا دیروقت، مصرف غذاهای دریایی برای کاهش خشم و تحریک پذیری عصبی سودمند است.
نوجوانان دوره ی واقعا سختی را می گذرانند و عبور از دوران کودکی و رسیدن به بزرگسالی واقعا کار آسانی نیست در این زمان زندگی سخت می شود و همه ی نوجوان ها به کمک نیاز دارند، پس در دوره ی سخت نوجوانی به عنوان والد با کمک و حمایت عاطفی به نوجوان خودفرصت دهید تا این دوران را با خوبی و آرامش بهتری سپری کند.
بیماری های روانی شایع در ایران یکی از چالش های جدی بهداشتی به شمار میروند…
خیانت در روابط عاطفی یکی از موضوعات پیچیده و حساس است که میتواند تأثیرات عمیقی…
ترک اعتیاد یک گام بزرگ در مسیر بهبودی است، اما این فرایند اغلب با چالش‌های…
انتخاب یک فوق‌تخصص زوج‌درمانی حرفه‌ای و باتجربه، میتواند نقش کلیدی در بهبود روابط عاطفی و…
ترک اعتیاد یک دستاورد بزرگ است، اما اغلب با چالش‌های روانی مانند افسردگی همراه است.…
اعتماد به نفس یکی از ارکان اساسی موفقیت و رضایت فردی است که تأثیر زیادی…