بیماری دوقطبی چیست؟ اختلال دو قطبی (Bipolar Disorder) یا افسردگی شیمیایی، یک نوع اختلال مغزی است که باعث تغییر غیر معمول و خلق و خو، انرژی، سطح فعالیت و توانایی انجام کار های روزمره می شود. افراد مبتلا به این بیماری دچار تغییرات شدید و بی ثباتی خلق می شوند ویژگی اصلی اختلال دوقطبی گذر های متعدد بین افسردگی و شیدایی است. در این مقاله در مورد اختلال دوقطبی علت بیماری دو قطبی و درمان آن و همچنین تست اختلال دو قطبی صحبت می کنیم.
بیماری دو قطبی چیه؟ اختلال دوقطبی، یک اختلال وضعیت سلامت روان هست که باعث نوسانات شدید خلقی می شود. که شامل شیدایی (هاینا) و پایین آمدن خلق و افسردگی است. هنگامی که فرد دچار افسردگی می شود، ممکن است احساس غم یا ناامیدی بکند و از اکثر فعالیت های روزانه اش لذت نبرد. هنگامی که خلق و خوی فرد به سمت شیدایی یا هاپیومانیا تغییر می دهند، ممکن است احساس سرخوشی داشته باشد و سرشار از انرژی باشد و به صورت غیرعادی تحریک پذیر شود. این نوسانات خلقی می تواند به روی خواب، انرژی، فعالیت، قضاوت، رفتار و توانایی تفکر فرد تأثیر بگذارد.
کسانی که دچار اختلال دو قطبی می شوند، معمولاً، دو احساس متضاد را مکرراً در فواصل زمانی تجربه می کنند. فرد مبتلا دچار تغییرات خلقی شدید می شود. که مدت زمانی این حالات متغیر است و ممکن است فرد با تجربه چند هفته حالت افسردگی و بی انرژی بودن، سپس فعال و پر انرژی شود. بعضی از افراد مبتلا به این بیماری هر دو نوع حالت افسردگی و شیدایی را تجربه کرده اند و برخی فقط دوره ی شیدایی را دچار می شوند.
bipolar disorder چیست؟ از دو قطب شیدایی و افسردگی به وجود می آید. بیمار در قطب شیدایی، پر انرژی مثبت، در اوج، خوشبین و دائماً در حال حرکت است. و در قطب افسردگی، بی حوصله، شکننده، بی توجه و بی اهمیت نسبت به دنیا می باشد.
در نوع یک حداقل یک دوره خلق شیدا در طول یک هفته وجود دارد. اگرچه اکثر مبتلایان دوره افسردگی را هم تجربه می کنند ولی بعضی از آنها ممکن است فقط دوره شیدایی را داشته باشند. خیلی از بیماران در دوره ی مانیک برخی از نشانه های خلق افسرده، اضطراب، گناه و افکار خودکشی را دارند.
در نوع دوم این اختلال بیش از یک دوره افسردگی شدید وجود دارد. و ممکن است خلق شیدایی خفیف یا کم در این نوع اختلال وجود داشته باشد.
اختلال دو قطبی با تناوب سریع در این دسته بیش از ۴ بار نوسان روحی در طول یک سال وجود دارد.
علت بیماری دو قطبی چیست ؟ اختلال دوقطبی به معنی درگیری بیمار با دو خلق افسردگی بالینی، شیدایی است و احتمالاً ریشه در مجموعه ای از عوامل ژنتیکی و غیرژنتیکی دارد. دلیل قطعی و مشخصی برای این اختلال شناخته نشده است، اما تحقیقات مختلفی نشان می دهد که اختلال دو قطبی منشأ ارثی دارد.
به عبارت دیگر ژن ها بیشتر از تربیت در این اختلال مؤثر است. ممکن است مشکل فیزیکی در قسمتی از مغز که کنترل حالات روحی را برعهده دارد عامل این اختلال باشد. همچنین نوسانات خلقی ممکن است گاهی به واسطه ی استرس یا بیماری به وجود بیایند. به نظر می رسد که رویداد های زندگی استرس زا در تسریع درمان افسردگی در بیماری دو قطبی، اهمیت داشته باشند.
برخی از علائم و نشانه های این بیماری شامل موارد زیر می شود:
دارو های ضد افسردگی، تثبیت کننده ی خلق و ضد روان پریشی برای درمان اختلال های یک قطبی و دوقطبی مورد استفاده قرار گرفته اند. لیتیوم داوریسی است که از آن به عنوان تثبیت کننده حالت خلقی به کار می رود. از قرص لیتیوم برای درمان افسردگی و شیدایی استفاده می شود. تعیین دوز و مقدار مصرف لیتیوم باید توسط روان پزشک انجام گیرد.
لیتیوم درمانی در برخی بیماران عوارض ناخوشایندی مانند رخوت، کاهش هماهنگی هر کسی و مشکلات معدی روده ای دارد. مصرف بلند مدت لیتیوم گاهی با کژکاری کلیه و گاهی صدمه دائمی کلیه ارتباط دارد. در چند دهه ی اخیر، طبقه ی دیگری از داروها، معروف به دارو های ضد تشنج برای درمان اختلال دو قطبی پدیدار شدند. مانند، کار با مازپین، دیواسپروکس و والپروایت. این داروها اغلب برای بیمارانی مؤثر هستند که به لیتیوم خوب جواب نمی دهند یا دچار عوارض ناخوشایند آن می شوند.
با این حال، چند تحقیق نشان داده اند که خطر اقدام به خودکشی و به انجام رساندن آن در بیمارانی که داروهای ضد تشنج مصرف می کنند تقریباً دو تا سه برابر بیشتر از کسانی است که لیتیوم مصرف می کنند. بیماران دو قطبی و یک قطبی که علایم روان پریشی (توهمات و هذیان ها) را نشان می دهند می¬توانند با دارو های ضد روان پریشی همراه با ضد افسردگی یا تثبیت کننده ی خلق تحت درمان قرار گیرند.
شواهد قابل ملاحظه ای حکایت دارند که نوع روان درمانی ها برای این بیماری، به تنهایی یا همراه با داروها، احتمال برگشت را ظرف دوره ی پیگیری دو ساله به مقدار زیاد کاهش می دهد.
یکی از دو روان درمانی بسیار معروف برای افسردگی یک قطبی که اثربخشی آن ثابت شده، درمان شناختی رفتاری است. این درمان نسبتاً کوتاهی است که معمولاً تا ۲۰ جلسه ادامه دارد که به جای تمرکز کردن روی مسائل علیتی دورتری که درمان روان پریشی به آنها می پردازد. روی مشکلات زمان حال تمرکز می کند. برای مثال، درمان شناختی رفتاری از تلاش های بسیار ساخت دار و منظم تشکیل می شود که به افراد مبتلا به افسردگی یک قطبی آموزش می دهد که عقاید و افکار خودکار منفی خود را به طور منظم ارزیابی کنند.
همچنین به آنها آموزش داده می شود که تحریف ها و سوگیری های خود را در پردازش کردن اطلاعات تشخیص دهند و آنها را اصلاح کنند. درمان شناختی قویاً بر رویکرد تجربی استوار است که در آن به بیماران آموزش داده می شود تا با عقاید خود به صورت فرضیه هایی برخورد کنند که می توان آنها را از طریق استفاده از آزمایش های رفتاری مورد آزمون قرار داد. خانواده درمانی نیز در درمان شناختی برای درمان بیماران دو قطبی بسیار حائز اهمیت است.
درمان نسبتاً جدید و نوید بخشی برای افسردگی یک قطبی، درمان فعال سازی رفتاری نامیده می شود.
این رویکرد درمانی روی تربیت کردن بیماران به فعال تر شدن و درگیر شدن با محیط و روابط میان فردی آنها تمرکز دارد. این متون شامل موارد زیر می باشد: برنامه ریزی فعالیت های روزانه و ارزیابی لذت و تسلط در حال انجام دادن آنها، بررسی کردن رفتارهای جایگزین برای رسیدن به هدف ها و نقش گذاری برای پرداخت به نارسایی های خاص.
درمان با تشنج برقی چون دارو های ضد افسردگی برای ایجاد بهبود قابل ملاحظه معمولاً به ۳ تا ۴ هفته نیاز دارد، درمان با تشنج برقی اغلب برای بیماران شدیداً افسرده که ممکن است در معرض خطر فوری و جدی خودکشی قرار داشته باشند، از جمله آنهایی که ویژگی های روان پریشی یا مالیخولیایی دارند مورد استفاده قرار می گیرد. شوک درمانی برای بیمارانی که نمی توانند دارو های ضد افسردگی مصرف کنند یا در برابر مصرف داروها مقاومت می کنند نیز به کار برده می شود.
یکی از راه های تشخیص این بیماری است که معمولاً این تست به صورت پرسشنامه توسط افراد متخصص در روانشناسی و روان پزشکان در اختیار بیماران قرار داده می شود. در سال های جدید تست اختلال دو قطبی به صورت آنلاین نیز موجود است. در مرکز درمانی علاوه بر گرفتن تاریخچه ی شخصی و خانوادگی بیماری روانی از این تست اختلال دو قطبی برای تشخیص این بیماری استفاده می کنند.
بهتر است برای درمان بیماری دو قطبی هر چه سریع تر اقدام کنید و به درمانگرانی که در این زمینه تجربه دارند مراجعه کنید. بیماری دو قطبی یک طیف دارد و این بیماری ممکن است دائماً در نوسان باشد. از فواید بیماری دو قطبی می توانیم به این اشاره کنیم که این بیماری خیلی با خلاقیت در ارتباط است و خیلی از افراد خلاق و هنرمند و مشهور جامعه با این بیماری درگیر بودند. این بیماری می تواند برخی از قابلیت های پنهان فرد را شکوفا می کند. در بیش تر موارد با مراجعه سریع به روان پزشک و مصرف دارو های مختص این بیماری، این اختلال به صورت مؤثر درمان می یابد.
پیشنهاد می شود مطلب در خصوص خانواده درمانی را مطالعه نمایید.
بیماری های روانی شایع در ایران یکی از چالش های جدی بهداشتی به شمار میروند…
خیانت در روابط عاطفی یکی از موضوعات پیچیده و حساس است که می‌تواند تأثیرات عمیقی…
ترک اعتیاد یک گام بزرگ در مسیر بهبودی است، اما این فرایند اغلب با چالش‌های…
انتخاب یک فوق‌تخصص زوج‌درمانی حرفه‌ای و باتجربه، می‌تواند نقش کلیدی در بهبود روابط عاطفی و…
ترک اعتیاد یک دستاورد بزرگ است، اما اغلب با چالش‌های روانی مانند افسردگی همراه است.…
اعتماد به نفس یکی از ارکان اساسی موفقیت و رضایت فردی است که تأثیر زیادی…